ΟΣΙΟΣ ΑΛΥΠΙΟΣ ό Κιονίτης
" Ήταν από την Άδριανούπολη της Παφλαγονίας και έζησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. Ή παράδοση αναφέρει ότι, όταν θα γεννιόταν ό Αλύπιος, ή μητέρα του είδε σε όνειρο να κρατάει ένα λευκό αρνί πού στα κερατά του ήταν τρεις αναμμένες λαμπάδες, πού σήμαινε τις αρετές πού θα είχε το παιδί που θα γεννιόταν. Οι γονείς του έδωσαν στον Άλύπιο χριστιανική ανατροφή, πού στο πρόσωπο του επέφερε καρπούς έκατονταπλασίονας. Είχε μεγάλη περιουσία, την οποία δαπάνησε στους φτωχούς και πάσχοντες της περιοχής του. Διότι ευχαρίστηση του ήταν να εκπληρώνει το νόμο του Θεού, πού προτρέπει τους χριστιανούς να είναι "συμπαθείς, φιλάδελφοι, εύσπλαχνοι, φιλόφρονες"1. Δηλαδή να συμπαθούν και να συμμετέχουν στις λύπες των αδελφών τους, να αγαπούν σαν αδελφούς τους συνανθρώπους τους, να έχουν πονετική και τρυφερή καρδιά και να είναι περιποιητικοί και ευγενείς. Ό Αλύπιος, αφού έμεινε πάμφτωχος, αποσύρθηκε στην έρημο, όπου έκανε ασκητική ζωή. Πληροφορίες αναφέρουν ότι έμεινε πάνω σ' ένα στύλο 50 (κατ΄ άλλους 53 χρόνια) για λόγους άσκησης και κάτω από διάφορες καιρικές συνθήκες. Ή φήμη της αρετής του έφερε κοντά στον Αλύπιο και άλλες ψυχές, πού ζητούσαν ειρηνικό καταφύγιο. Στους ανθρώπους αυτούς υπήρξε φιλόστοργος πνευματικός πατέρας, και τους καθοδηγούσε με τις συμβουλές του και τους στήριζε με το παράδειγμα του. Πέθανε ειρηνικά το έτος 608, αφού έζησε 100 χρόνια, κατ' άλλους 120. (Τελείται δε ή Σύναξις αυτού εν τη μονή αυτού τη ούση πλησίον του Ιπποδρομίου, κατά τον Παρισινό Κώδικα 1594).1. Α' επιστολή Πέτρου, γ' 8.Άπολυτίκιον. Ήχος α'. Τον τάφον σου Σωτήρ.Δοξάζων ό Θεός, την σήν γέννησιν Πάτερ, προέγραψε σαφώς, της ζωής σου την χάριν αυτώ γαρ εύηρέστησας, αρετών τελειότητι' όθεν ήστραψας, από του κίονος πάσι, των αγώνων σου, τάς αληθείς άντιδόσεις, Άλύπιε Όσιε. "
Ο ΟΣΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ό Παφλαγόνας
"Γιος πλουσίων γονέων (πού μάλλον γεννήθηκε στην Παφλαγονία, χωρίς αυτό να είναι σίγουρο, διότι εκεί φυλασσόταν και ιερό λείψανό του), διδάχτηκε νωρίς απ' αυτούς να είναι εγκρατής και να θεωρεί το χρήμα μέσο για την ανακούφιση και περίθαλψη των φτωχών και των αρρώστων. Αφού έτσι ανατράφηκε, και οι γονείς του πέθαναν, διαμοίρασε όλη την κληρονομιά του και πήγε σαν ασκητής στην έρημο. Εκεί γνωρίστηκε με άλλους ασκητές, πού ζούσε μαζί τους με αδελφική αγάπη, χριστιανική συγκατάβαση και επιείκεια. Δεν λύπησε ποτέ κανένα, μεγάλη του χαρά μάλιστα, ήταν να επαναφέρει τη γαλήνη στις ταραγμένες ψυχές. Ή φήμη της θαυμαστής ασκητικής του ζωής έφθασε μέχρι τις πόλεις, και πολλοί έτρεχαν να τον βρουν για να ζητήσουν απ' αυτόν τις πνευματικές του οδηγίες. Ό όσιος Στυλιανός, παρά την ερημική ζωή του, έτρεφε στοργή και συμπάθεια προς τα παιδιά, πού τόσο αγαπούσε και ό Κύριος. "Αν, έλεγε, ή ταπεινοφροσύνη αποτελεί θεμέλιο των αρετών, ή παιδική ηλικία από τη φύση της είναι περισσότερο ενάρετη, απ' ότι οι μεγαλύτεροι των φιλοσόφων. Πολλές φορές οι γονείς έφεραν προς αυτόν τα παιδιά τους, και τότε ή αγαλλίαση του οσίου ήταν πολύ μεγάλη. Ό Θεός βραβεύοντας το Ιερό αυτό αίσθημα του, προίκισε τον όσιο με το χάρισμα να θεραπεύει τα άρρωστα παιδιά και να καθίστα εύτέκνους άτεκνες γυναίκες. Πέθανε πλήρης ήμερων αλλά και αρετών.Άπολυτίκιον. Ήχος γ'. Θείας πίστεως.Στήλη έμψυχος, της εγκρατείας, στύλος άσειστος, της Εκκλησίας, Στυλιανέ ανεδείχθης μακάριε· ανατεθείς γαρ Θεώ εκ νεότητας, κατοικητήριον ώφθης του Πνεύματος. Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος. "
Αυτή η αναφορά του Ανδρέα Γαήτα Φωσκάρδη από τα τέλη του 19ου αι. , δημοσιευμένη από τον αείμνηστο Ντίνο Κονόμο, μας περιγράφει το πανηγυρικό πνεύμα κατά την ημέρα της Κυριακής του Θωμά, που επικρατούσε στο ακόμη σωζόμενο, έστω και κουτσουρεμένο εκκλησάκι-μονύδριο του Αγίου Αλυπίου. 
Ο Λ. Ζώης μας αναφέρει σε σχετικό του δημοσίευμα ότι η αγροτική αυτή πανήγυρης, όπως την χαρακτηρίζει, είχε στοιχεία λαϊκού χαρακτήρα, ενταγμένη μέσα στο εορταστικό πνεύμα της αναστάσιμης περιόδου και είχε πάνδημο χαρακτήρα, μιας και όλες οι κοινωνικές τάξεις συνέρεαν στους ίσκιους των δένδρων. Δινόταν έτσι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για διασκέδαση και χαλάρωση στις κοινωνικές διαστρωματώσεις και τύπους της τοπικής κοινωνίας, μέσα στην πανσπερμία της εξοχής, υπό τους ήχους παραδοσιακών ασμάτων και μουσικής.
Ο Ζώης μας αναφέρει ακόμη ότι ο αρχικός τόπος της πανήγυρης, ήταν ο ναός της Παναγίας της επονομαζομένης Αγία Δυνατή και η όμορφη με ελαιόδεντρα κατάφυτη περιοχή γύρω από αυτήν στο Βολομάντρι.
Σήμερα, ο ναός αυτός βρίσκεται ερειπωμένος δυστυχώς, αλλά η παλαιή και σπάνια εφέστια εικόνα της Παναγίας βρεφοκρατούσας με τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο διασώζεται και μάλιστα συντηρημένη από το εργαστήρι της Μητροπόλεως, όπου αφού αφαιρέθηκαν οι προσθήκες και επιζωγραφίσεις, αναδείχτηκε η μεγαλειώδης αυτή εικόνα. Άγνωστο ποτέ ακριβώς, η πανήγυρης μεταφέρθηκε στην περιοχή του Αγίου Αλυπίου , όπου ακόμα με μια πρόσφατη προσπάθεια αναβίωσης, πραγματοποιείται. 
Γίνονται την περίοδο αυτή επίσης ενέργειες για τη συντήρηση των κτισμάτων και αντικειμένων, ενώ ήδη έχουν συντηρηθεί κάποιες από τις ελάχιστες εικόνες του ναού στο εργαστήρι της Μητροπόλεως. 
Πρόσφατα, αφαιρέθηκε το ευτελές σε αξία και ποιότητα μετασεισμικό τέμπλο, που ήταν έτοιμο να καταρρεύσει πλήρως, σε συνεργασία με την αρχαιολογική υπηρεσία, ενώ υπάρχει η διάθεση σε συνεργασία με όλους τους αρμοδίους φορείς να φτιαχτεί ένα άλλο αντάξιο της ιστορίας του ναού.
