Επειδή σε τούτο το νησί πολλοί-πολύ ευλαβούνται την συγκεκριμένη αγία και αρκετοί την εορτάζουν και μνημονεύουν τακτικά, εύχομαι ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλους. Είναι σίγουρο ότι η υπομονή που υπέδειξε στη ζωή της είναι παραδειγματική και μας κάνει να αναθαρρήσουμε, διότι με τόση υπομονή που κάνουμε για τα όσα γίνονται, μάλλον στο τέλος θα της μοιάσουμε. Ακολουθούν λίγα στοιχεία για το βίο της οσίας δανεισμένα από το διαδίκτυο."Εικάζεται ότι είναι ή τελευταία Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου (1390-1450 μ.Χ.). Λεγόταν Ελένη Δραγάση και είναι ή μοναδική Σλάβα, πού έγινε αυτοκράτειρα του Βυζαντινού θρόνου. Επίσης, ήταν κόρη του ηγεμόνα της Βορειοανατολικής Μακεδονίας Κωνσταντίνου Δραγάση και σύζυγος του Μανουήλ Β' Παλαιολόγου. Είναι όπως γράφουν οι Ιστορικοί, ή "Πολύπαις και Καλλίπαις", μητέρα, με οκτώ παιδιά, από τα οποία ό Ιωάννης Η' Παλαιολόγος αυτοκράτορας (1425-1448) και ό Κων/νος ΙΑ', ό τελευταίος Αυτοκράτορας (1448-1453 - 29. Ή Άγία Υπομονή, είχε το όνομα της μητέρας του Πρώτου αυτοκράτορα 'Αγίου Κωνσταντίνου, της 'Αγίας Ελένης. 'Ολόκληρη ή ζωή της ήταν ζωή αγιότητας και προπάντων ζωή αγώνος με υπομονή και καρτερικότητα. Γι' αυτό και μετά τον θάνατο του συζύγου της (1425), έγινε Μοναχή με το όνομα ΥΠΟΜΟΝΗ. Είναι εκείνη, πού μέσα σ' όλα τα καθήκοντα της, ως Αυτοκράτειρα, ως σύζυγος, ως Μητέρα πολλών παιδιών άσκησε έντονα και το έργο της φιλανθρωπίας, με την ίδρυση και συντήρηση στο Μοναστήρι πού έφυλάσσετο το Ιερό Λείψανο του Όσιου Παταπίου, Γηροκομείο με το όνομα "Καθίδρυμα της Ελπίδος των Απηλπισμένων". Το φιλομόναχο ιδεώδες, δεν το έζησε μόνον ή ιδία, αλλά το μετέδωκε σ' ολόκληρη σχεδόν την οικογένεια της. Ό Σύζυγός της Μανουήλ παραιτήθηκε από το θρόνο του και ετελείωσε την ζωήν του ως Μοναχός. Ή πενθερά της, ή κουνιάδα της, τα αγόρια της Θεόδωρος, 'Ανδρόνικος και Δημήτριος έτελείωσαν την ζωή τους ως Μοναχοί. Το ίδιο και ή εγγονή της, κόρη του γιου της Θωμά, Ελένη, έγινε Μοναχή με το όνομα Υπομονή στη Λευκάδα. Ή 'Αγία Υπομονή έζησε σαν μοναχή περίπου 25 χρόνια μετά την κοίμηση του συζύγου της και ή ίδια εκοιμήθη το 1450. Μόνασε στη Μονή της Κυράς Μάρθας, πού μετά την άλωση καταστράφηκε, όπως και πολλά άλλα Μοναστήρια και Ναοί. Εικόνα της ευρίσκεται στην Ί. Μονή οσίου Παταπίου στο Λουτράκι Κορινθίας.
Άπολυτίκιον. Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.Την κλεινήν βασιλίδα έγκωμιάοωμεν, Ύπομονήν την οσίαν, περιστεράν ευλαβή εκ του κόσμου πετασθείσαν της συγχύσεως προς τας σκηνάς του ουρανού εν αγάπη ακλινεί, ασκήσει και ταπεινώσει βοώντες' Μήτερ, λιταίς σου θραϋσον ημών της αμαρτίας δεσμούς."
πολύ κοντά στον μητροπολιτικό ναό του αγίου Νικολάου των Ξένων, του οποίου είναι παρεκκλήσιο και ακριβώς διπλά στο αρχοντικό των Ρώμα.
Συμφώνα με αρχειακές μαρτυρίες ο ναός κτίστηκε το έτος 1687 από τον ιερομόναχο Φιλάρετο Καλογερόπουλο ή Λαμπούδη. 
Αυτό μαρτυρεί και η σωζόμενη επιγραφή στο ξυλόγλυπτο επιχρυσωμένο τέμπλο, χρονολογούμενο το 1719. 
Από τα πιο σημαντικά κειμήλια του ναού είναι η δεσποτική εικόνα του Χριστού Μέγα Αρχιερέα, έργο του Παναγιώτη Δοξαρά του 1691. Είναι το δεύτερο γνωστό αρχαιότερο έργο του συγκεκριμένου αγιογράφου ύστερα από τον Εσταυρωμένο τέμπλου της Μονής των Στροφάδων . 
Μετά τους σεισμούς του 1953, το κτίριο ανακατασκευάστηκε με την παλαιή λιθοδομή, όπως ακριβώς ήταν. 
Από το 1928 έχει χαρακτηριστεί ως παράρτημα του Βυζ. Και Μεταβυζαντινού Μουσείου, σύμφωνα με πληροφορίες του Λ. Ζώη. 
Στη δυτική κύρια πλευρά του κτιρίου σώζεται ένα, ίσως το αρχαιότερο στη Ζάκυνθο, ολοκληρωμένο σύμπλεγμα λίθινων αναγλύφων με κεντρική παράσταση αυτήν της Παναγίας βρεφοκρατούσας. 
Στο καμπαναριό υπάρχουν ενσωματωμένες από παλαιότερες εποχές δύο λίθινες πλάκες με ανάγλυφες απεικονίσεις δικέφαλου αετού και του αρχαγγέλου Μιχαήλ 
να κρατά ξίφος και ζυγαριά. Η απεικόνιση δικέφαλου αετού 
ήταν κάτι το σύνηθες στη ζακυνθινή εκκλησιαστική διακοσμητική και συνήθως ετοποθετείτο στο εσωτερικό του ναού, στο κέντρο του πλακόστρωτου δαπέδου. 
Ο ναός σήμερα παρόλες τις όποιες κατά καιρούς επεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα από την υγρασία, ενώ κάποιες μικρές επεμβάσεις καθαρισμού και προστασίας χρειάζονται και τα πέτρινα γλυπτά. 
Επιτέλους, ένας πραγματικά ερωτευμένος, είπε το αηδόνι… Κάθε νύχτα τραγουδώ για χάρη του χωρίς να τον γνωρίζω... Κάθε νύχτα διηγούμαι την ιστορία του στ` αστέρια και να που επιτέλους τον βλέπω.... Τα μαλλιά του είναι σκούρα όπως το λουλούδι του υακίνθου, και τα χείλη του κόκκινα σαν το τριαντάφυλλο που επιθυμεί, αλλά ο πόθος έχει κάνει το πρόσωπό του χλωμό σαν το φίλντισι και η θλίψη έχει βάλει την σφραγίδα της πάνω στο τόξο των φρυδιών του... Ο πρίγκιπας θα δώσει χορό αύριο βράδυ... μουρμούρισε ο νεαρός κι η αγαπημένη μου θα βρίσκεται εκεί... Αν της χαρίσω ένα κόκκινο τριαντάφυλλο θα χορέψει μαζί μου ως την αυγή. Μα δεν υπάρχει στον κήπο μου. 
Έτσι, εκείνη θα προσπεράσει και δεν θα με προσέξει. Θα μείνω μόνος κι η καρδιά μου θα ραγίσει..... Αυτή είναι η αληθινή αγάπη... σκέφτηκε το αηδόνι. Υποφέρει για κάτι που εγώ τραγουδώ… Ότι είναι χαρά για μένα, για ΄κείνον είναι πόνος. Σίγουρα η αγάπη είναι υπέροχο πράγμα. Είναι πιο πολύτιμη από τα σμαράγδια, πιο ακριβή κι από το πιο φίνο οπάλιο. Οι μουσικοί θα κάθονται παίζοντας τα έγχορδά τους κι η αγάπη μου θα χορεύει με τέτοια χάρη που τα πόδια της δεν θα αγγίζουν το πάτωμα. Αλλά μαζί μου δεν πρόκειται να χορεύει, γιατί δεν έχω ούτε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο να της δώσω… είπε ο νεαρός και βουλιάζοντας στο χορτάρι έθαψε το πρόσωπό του στα χεριά του κι έκλαψε.. 
Γιατί κλαίει? Ρώτησε μια μικρή πράσινη σαύρα που πέρασε από δίπλα του τρέχοντας, σπαθίζοντας με την ουρά της τον αέρα... Αλήθεια γιατί? Ψιθύρισε μια πεταλούδα που φτερούγισε κυνηγώντας μια ηλιαχτίδα... Γιατί άραγε? Είπε με φωνή γλυκιά κι απαλή μια μαργαρίτα στη γειτόνισσά της… Κλαίει για ένα κόκκινο τριαντάφυλλο είπε το αηδόνι. Τι γελοίο... φώναξαν, για ένα τριαντάφυλλο? Κι η μικρή σαύρα που κάτι τέτοια δεν τα έπαιρνε σοβαρά, γέλασε δυνατά. Μα το αηδόνι που καταλάβαινε πόσο πονούσε ο νεαρός, κάθισε σιωπηλό σ` ένα δέντρο και συλλογίστηκε για πολλή ώρα. Ξαφνικά τίναξε τα καφετιά φτερά του και πέταξε. Πέρασε ανάμεσα από τα δέντρα σαν σκιά, και σαν άνεμος διέσχισε τον κήπο. Καταμεσής στο γρασίδι βρισκόταν μια όμορφη τριανταφυλλιά και σαν την είδε πέταξε κοντά της. Δώσε μου ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κι εγώ θα σου τραγουδήσω το πιο γλυκό μου τραγούδι... Όμως η τριανταφυλλιά κούνησε το κεφάλι της και είπε.. Τα τριαντάφυλλα μου είναι λευκά. Λευκά σαν τον αφρό της θάλασσας και λευκότερα από το χιόνι των βουνών.
Μα πήγαινε στην αδελφή μου που είναι δίπλα στο ηλιακό ρόλοι… κι ίσως σου δώσει εκείνο που ζητάς. Έτσι το αηδόνι πέταξε ως την τριανταφυλλιά που αγκάλιαζε το παλιό ρολόι. Δώσε μου ένα κόκκινο τριαντάφυλλο κι εγώ θα σου τραγουδήσω το πιο γλυκό μου τραγούδι της είπε. Μα εκείνη κούνησε το κεφάλι της και είπε, τα τριαντάφυλλά μου είναι κόκκινα, σαν τα πόδια ενός μικρού κύκνου και πιο κόκκινα από τις μεγάλες κοραλλένιες βεντάλιες που λικνίζονται στις θαλασσινές σπηλιές. Μα ο χειμώνας πάγωσε τις φλέβες μου, η παγωνιά έκαψε τα μπουμπούκια μου, η καταιγίδα έσπασε τα κλαδιά μου και δεν θα έχω καθόλου τριαντάφυλλα αυτόν το χρόνο. Το μόνο που θέλω είναι ένα κόκκινο τριαντάφυλλο.... δεν υπάρχει τρόπος να το βρω? Υπάρχει ένας τρόπος μα είναι τόσο τρομερός, που δεν τολμώ να σου τον πω. Πες μου… δεν φοβάμαι…είπε το αηδόνι. Αν θέλεις τόσο πολύ ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, πρέπει να το πλάσεις με μουσική στο φως του φεγγαριού και να το βάψεις με το αίμα της καρδιάς σου. Πρέπει να τραγουδήσεις μέσα μου, μα τ` αγκάθια μου θα σε τρυπήσουν και το αίμα σου θα γίνει ένα με το δικό μου... είπε η τριανταφυλλιά.
Ο θάνατος είναι βαρύ τίμημα για ένα κόκκινο τριαντάφυλλο και η ζωή είναι πολύ ακριβή για όλους. Είναι υπέροχο να κάθεσαι στο πράσινο δάσος ατενίζοντας το χρυσό άρμα του Ήλιου και το μαργαριταρένιο της σελήνης. Γλυκό είναι το άρωμα του γιασεμιού, θεσπέσιο το ρείκι που κυματίζει στους λόφους. Όμως η αγάπη είναι πολυτιμότερη από τη ζωή κι έπειτα, πως να συγκριθεί η καρδιά ενός πουλιού με την καρδιά ενός ανθρώπου? Είπε το αηδόνι... κι έτσι άνοιξε τα φτερά του κι υψώθηκε στον αέρα. Σαν σκιά φτερούγισε πάνω από τον κήπο και σαν αέρας πέρασε μέσα από τα δέντρα. Ο νεαρός φοιτητής ήταν ακόμα πεσμένος στο γρασίδι.Νέα χαρμόσυνα σου φέρνω... θα έχεις το τριαντάφυλλό σου. Το μόνο που ζητώ σαν αντάλλαγμα είναι να είσαι πραγματικά ερωτευμένος, φώναξε το αηδόνι.Γιατί η αγάπη είναι σοφότερη από τη φιλοσοφία, παρόλο που είναι κι αυτή σοφή και δυνατότερη από την εξουσία σου, είναι κι αυτή τόσο δυνατή. Ο φοιτητής αφουγκράστηκε μα δεν μπόρεσε να καταλάβει, γιατί γνώριζε μόνον αυτά που ήταν γραμμένα στα βιβλία. Η βελανίδια όμως κατάλαβε και λυπήθηκε, γιατί αγαπούσε το αηδόνι που είχε κτίσει τη φωλιά του στα κλαδιά της. Μόλις το φεγγάρι έκαμψε στον ουρανό, το αηδόνι πέταξε ως την τριανταφυλλιά, και χώθηκε μέσα στα κλαδιά της. Άρχισε το τραγούδι του κι ολοένα πετούσε πιο βαθιά μέσα στο θάμνο με τα μυτερά αγκάθι. Το ψυχρό κρυσταλλένιο φεγγάρι έγειρε να αφουγκραστεί. Όλη νύχτα τραγουδούσε το αηδόνι και τα αγκάθια σταγόνα, σταγόνα, στράγγιζαν το αίμα της ζωής... 
Τραγούδησε για την άδολη αγάπη κι εκεί στο ψηλότερο κλαδί της τριανταφυλλιάς άνθισε ένα υπέροχο τριαντάφυλλο, πέταλο, πέταλο, τραγούδι στο τραγούδι. Στην αρχή ήταν χλωμό όπως η πάχνη που κρέμεται πάνω από το ποτάμι το ασημένιο πρωινό, σαν τα φτερά της αυγής. Σαν σκιά ενός τριαντάφυλλου σε καθρέφτη από ασήμι, σαν αντανάκλαση σε λιμνούλα, έτσι ήταν το ρόδο που άνθισε στο κλαδί της τριανταφυλλιάς. Μα η τριανταφυλλιά είπε στο αηδόνι. Δεν φτάνει τόσο μικρό μου αηδόνι. Η μέρα θα έρθει πριν το τριαντάφυλλο τελειώσει. Πρέπει να πετάξεις πιο βαθιά μέσα μου. Η καρδιά σου πρέπει να βρει τη δική μου και το αίμα σου να δώσει ζωή στις παγωμένες φλέβες μου. Το αηδόνι την άκουσε κι αδιαφορώντας για τα αγκάθια που το έσφιγγαν ολόγυρα, δυνάμωσε το τραγούδι του. Μα η κάρδια του ρόδου παρέμενε λεύκη... Το αίμα του αηδονιού δεν είχε ακόμη κυλήσει στις φλέβες του θάμνου, γιατί μόνον έτσι θα γινόταν άλικη του ρόδου η καρδιά. 
Το αηδόνι πέταξε ακόμα βαθύτερα, ώσπου το διαπέρασε ένας τρομερός πόνος. Πόνος πικρός, κι όσο πιο πικρός ήταν, τόσο το τραγούδι του γινόταν πιο παράφορο, γιατί τραγουδούσε για την αγάπη που δεν πεθαίνει, που δεν τελειώνει με το θάνατο. Και το θεσπέσιο τριαντάφυλλο έγινε άλικο σαν την πορφυρή ανατολή. Βαθυκόκκινα ήταν τα πέταλα του και φλογάτη σα ρουμπίνι η καρδιά του. Μα η φωνή του αηδονιού γινόταν ολοένα και πιο αδύναμη... οι μικρές φτερούγες του άρχισαν να βαραίνουν και τα μάτια του σκοτείνιασαν... Το τραγούδι του όλο κι έσβηνε... Και τότε ξέσπασε σ` ένα τελευταίο τραγούδι. Το λευκό φεγγάρι το άκουσε, ξέχασε την αυγή και δεν έλεγε να φύγει απ` τον ουρανό. Το κόκκινο τριαντάφυλλο που άκουγε κι αυτό, άρχισε να τρέμει ολόκληρο κι άνοιξε τα πέταλά του στον κρύο αέρα του πρωινού. Η ηχώ το μετέφερε στα μαβιά σπήλαια στους λόφους και ξύπνησε τους βοσκούς από τα όνειρά τους. Αιωρήθηκε πάνω από τις καλαμιές στην ακροποταμιά, κι εκείνες ταξίδεψαν στη θάλασσα το μήνυμά του. Κοίτα κοίτα..., το τριαντάφυλλο τέλειωσε τώρα.... φώναξε η τριανταφυλλιά. Μα το αηδόνι δεν απάντησε γιατί κείτονταν στο χορτάρι, με ένα αγκάθι στην καρδιά του. Μα τι τύχη! Ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, είπε ο φοιτητής το πρωί όταν άνοιξε το παράθυρό του.
Ποτέ μου δεν έχω ξαναδεί τέτοιο σ΄ όλη τη ζωή μου. Έσκυψε και το έκοψε. Ύστερα έβαλε το καπέλο του κι έτρεξε στο σπίτι του καθηγητή με το τριαντάφυλλο στο χέρι του. Δεν ξέρουμε πώς έγινε, αλλά το τέλος τούτου του παραμυθιού χάθηκε στο βάθος του χρόνου. Μπορεί λοιπόν η αγαπημένη του, να τον δέχτηκε με αγάπη. Μπορεί όμως και να τον αρνήθηκε. Σ` αυτήν την περίπτωση ο ερωτευμένος νεαρός ίσως ν` απογοητεύτηκε τόσο πολύ, που να μετάνιωσε για την αγάπη του και να σκόρπισε το πανέμορφο τριαντάφυλλο. Η αγάπη όμως είναι το πολυτιμότερο αγαθό πάνω στη γη όπως πίστευε το αηδόνι. Υπάρχουν βέβαια κάποιοι που δεν καταλαβαίνουν ποτέ την αξία της. Σημασία έχει όμως, να νιώσει όποιος διαβάζει αυτήν την ιστορία, πόσο όμορφο και πολύτιμο είναι αγαπά κανείς αληθινά, χωρίς να μετανιώνει...