" Η μικροτεχνία του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Αμφιλοχίας ", του Αρχιμ. Διονυσίου Λυκογιάννη, Ιεροκήρυκα Ι.Μ.Ζακύνθου

Στην Αμφιλοχία πραγματοποιήθηκε στις 2 - 4 Νοεμβρίου 2018, το Διεθνές Συνέδριο " Ο Άγιος Αθανάσιος και η πόλη της Αμφιλοχίας, 150 έτη από την ανέγερση του Καθεδρικού Ναού Αγίου Αθανασίου Αμφιλοχίας". Ο γράφων παρουσίασε τη μικροτεχνία του ιερού ναού. Ακολουθεί η εισαγωγή:  

Ο σημερινός Καθεδρικός ναός του Αγίου Αθανασίου στην πόλη της Αμφιλοχίας, ανοικοδομήθηκε εκ βάθρων το 1868, αντικαθιστώντας μικρότερο παρεκκλήσιο. Ο πρώτος παλαιός ναός φαίνεται πως εξυπηρετούσε τις λατρευτικές ανάγκες των λιγοστών κατοίκων του παράκτιου οικισμού της «Σκάλας» της Αμβρακίας, μέχρι την απελευθέρωση της περιοχής το 1829 από τον Οθωμανικό ζυγό. 

Η από αιώνων εγκαταλελειμμένη βυζαντινή πολίχνη της αρχαίας Λιμναίας, άρχισε να εξελίσσεται εμπορικά και οι κάτοικοι, που είχαν αποτραβηχτεί για μεγαλύτερη προστασία στην Αμβρακία, ξεκίνησαν να εποικίζουν τον οικισμό του Καρβασαρά, δημιουργώντας τη σημερινή Αμφιλοχία. 

Σημαντικό ρόλο στην αύξηση του πληθυσμού έπαιξαν οι μεταναστεύσεις από όμορες περιοχές και κυρίως αυτή των Ηπειρωτών, που λόγω των ιστορικών συγκυριών κατέφυγαν στον αναπτυσσόμενο εμπορικά και οικονομικά Καρβασαρά.

Η ιστορική πορεία της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου κατά την Οθωμανική ή γιατί όχι και τη βυζαντινή περίοδο, μας είναι άγνωστη. Απομένει οι μελλοντικές αρχειακές ή ανασκαφικές έρευνες να αποκαλύψουν τη χωροχρονική συνέχεια και παρουσία του ναού στη συγκεκριμένη θέση, που είναι μέχρι σήμερα. 

Η οικονομική άνθηση στο τέλος του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα, έδωσε την ευκαιρία στους κατοίκους παράλληλα με την αρχιτεκτονική μεταμόρφωση της πόλης, να εμπλουτίσουν σε εκκλησιαστικά σκεύη το ναό του Αγίου Αθανασίου και γενικότερα να φροντίσουν για την καλλιτεχνική του διακόσμηση.