Οι ναοί των Αγίου Γεωργίου του Πετρούτσου και της Κυπριάνας ή των Καλογραιών στην πόλη της Ζακύνθου

Εορτή του Αγ. Γεωργίου και δεν θα μπορούσα παρά να αναλογιστώ εκ των έσω πια, αλλά και να φαντασθώ, μιας και δεν έζησα προ των σεισμών του 1953, τις ετοιμασίες για τα πανηγύρια που γίνονταν στις δύο εκκλησίες της Χώρας, οι οποίες έφεραν το όνομα του μεγαλομάρτυρα Γεωργίου. Η πρώτη, αυτή του Αγ. Γεωργίου του Πετρούτσου, βρισκόταν στο νότιο άκρο της πόλης, στην έξοδο προς Λαγανά και η άλλη του Αγ. Γεωργίου των Καλογραιών ή της Κυπριάνας, κάτω από το Κάστρο και πίσω από την Πικριδιώτισσα.

Τον 15ο αι. γίνεται αναφορά για τον παραθαλάσσιο τότε ναό του Αγ. Γεωργίου, ο οποίος δόθηκε το 1513 από την βενετική διοίκηση ως jus patronato στην οικογένεια Πετρούτσου. Ο ναός γνώρισε αρκετές ανακαινίσεις με τελευταία αυτήν του 1783. Δυστυχώς, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953, αν και πληγωμένος θα μπορούσε να διασωθεί, αλλά αποφασίστηκε η εξαφάνισή του. Το περίφημο επιχρυσωμένο τέμπλο κοσμεί σήμερα το ναό της Αναλήψεως στο κέντρο της πόλης, η καθέδρα με την ασημωμένη εικόνα του Αγ. Γεωργίου, η οποία προσφάτως συντηρήθηκε από το εργαστήριο συντήρησης της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, για να αποκαλύψει μια πολύ σημαντική αγιογραφία κάτω από επιζωγράφιση, βρίσκεται μαζί και με άλλα αντικείμενα στο ναό του Αγίου Λαζάρου και μερικές άλλες εικόνες στην αίθουσα επτανησιακής τέχνης του Βυζ. και Μεταβυζαντινού Μουσείου Ζακύνθου.

Το γυναίκειο μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου των Καλογραιών κατάφερε να γλιτώσει από την καταστρεπτική μανία των σεισμών,

(φωτ.2001, βόρεια πόρτα)

αλλά όχι των ανθρώπων. Ο ναός αν και ερειπώθηκε το 1953 αφέθηκε στην αδιαφορία, επιχωματώθηκε και πριν από μερικά χρόνια ένα μέρος από την βόρεια πλευρά,

(φωτ.1993, εσωτερική πλευρά βόρειας πόρτας)

που ακόμη έστω και κουτσουρεμένες διακρίνονται τοιχογραφίες του 17ου αι., γκρεμίστηκε. Το τέμπλο, αν και όχι ολόκληρο, τοποθετήθηκε στον παρακείμενο μετασεισμικό ναό της Πικριδιώτισσας μαζί με την δεσποτική εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Άλλες εικόνες μεταφέρθηκαν στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου των Ξένων (δεσποτικές Χριστού-Παναγίας) και στο Βυζ. και Μεταβυζαντινό Μουσείο Ζακύνθου.(φωτ.2001,βόρεια πλευρά μετά την ρήξη της τοιχοποιίας)

Μετασεισμικά ανήκει σε ιδιώτη.

(φωτ.1995, εσωτερικό ναού)

Το εσωτερικό του ναού επιχωματωμένο έχει μετατραπεί σε κήπο.
(φωτ. 2001, εσωτερικό ναού)