Δ΄ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

  

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ

ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

Δ΄  ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Κτήριο Θεολογικής Σχολής

13-15 Νοεμβρίου 2015

 Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α 

Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου                                  

                                   

09:00 – 09:30             Έναρξη Συμποσίου.

                                    Χαιρετισμοί.

Α΄ Συνεδρία. Θέμα: Αρχιτεκτονική.

Προεδρείο: Χαράλαμπος Μπούρας, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη

09:30 – 09:45              Αργύρης  Πετρονώτης, Χρυσάνθη-Άννα Βελουδάκη, Ελένη-Όλγα Δεληγιάννη, Φώτιος Κόνδης, Χρυσοβαλάντου-Ειρήνη Καραγεώργη, Νικόλαος Ξάνθος, Δύο αδελφοί ναοί: Ο Αγιώργης της Στεμνίτσας, 1810 & ο Πρόδρομος στα Λαγκάδια, 1808.

09:45 – 10:00              Αφροδίτη Πασαλή, Τρίκλιτες θολοσκεπείς τρουλλαίες βασιλικές του ΙΘ΄ αιώνα στον νομό Τρικάλων.

10:00 – 10:15              Ιωάννης Καρυδάς, Η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα στην Αιτωλοακαρνανία. Η τρίκλιτη βασιλική Αγίου Αθανασίου Αμφιλοχίας.

10:15 – 10:30              Βασίλης Μεσσής, Άγιος Νικόλαος και Ζωοδόχος Πηγή Περιθωρίου Δράμας. Δύο ναοί εν τοις μεθορίοις της ελληνικής χώρας.

10:30 – 10:45              Σωτήρης Βογιατζής, Ο Μητροπολιτικός ναός της Άμφισσας και ο λεγόμενος Ελληνοβυζαντινός ρυθμός.

10:45 – 11:05              Συζήτηση.

11:05 – 11:25              Διάλειμμα.

Β΄ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική.

 Προεδρείο:  Ευθύμιος Τσιγαρίδας, Ιωάννα Στουφή-Πουλημένου

11:25 – 11:40              Βιργινία Μαυρίκα, Η τοιχογραφία της «Μάχης στη Μουλβία γέφυρα» του Αλέξανδρου Δαμίρη: Μέγας Κωνσταντίνος και ιδεολογικοί συσχετισμοί τον ύστερο 19ο αιώνα.

11:40 – 11:55              Μαρίζα Τσιάπαλη, Ο εικονογραφικός τύπος των θαυμάτων σε ναούς της περιοχής Κοζάνης κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.

11:55 – 12:10              Νικόλαος Μπονόβας, Τοιχογραφίες, φορητές εικόνες και χαλκογραφίες της Αγίας Ζώνης της Θεοτόκου στη Μονή Βατοπαιδίου, Μακεδονία και Θράκη (19ος αι.): τεκμήρια πνευματικής ακτινοβολίας της Μονής.    

12:10 – 12:25              Ιωακείμ Παπάγγελος, Κλασικίζουσες τοιχογραφίες στο Άγιον Όρος (±1912).

12:25 – 12:40          Μαρία Καγιαδάκη, Αρχειακά τεκμήρια και παρατηρήσεις για τα θρησκευτικά θέματα του Φίλιππου Μαργαρίτη και για τη διακόσμηση ενός υπό ανέγερση ναού στην Αθήνα του 19^ου αιώνα.

12:40 – 12:55            Μαρία Νάνου, Ο «μεταβυζαντινός» Θεόφιλος Γ. Χατζημιχαήλ: Πρώτη προσέγγιση στο αγιογραφικό έργο του νεοέλληνα ζωγράφου.       

12:55 – 13:15              Συζήτηση.

Παρασκευή, 13 Νοεμβρίου

                              

Γ΄ Συνεδρία. Θέμα: Αρχιτεκτονική.

Προεδρείο:  Σταύρος Μαμαλούκος,  Δώρα Μονιούδη-Γαβαλά

17:00 – 17:15        Ευάγγελος Παπαθανασίου - Μαρία Καζαμία-Τσέρνου, Aπό το μετζήτ (mescid) στο ναό: Η περίπτωση του ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Γ΄ Σώματος Στρατού (Θεσσαλονίκη).

17:15 – 17:30      Δώρα Μονιούδη-Γαβαλά, Ο ναός του Αγίου Στεφάνου στο Σκυλίτσειο Νοσοκομείο Χίου.

17:30 – 17:45              Γεώργιος Αντωνίου, Ο ιερός ναός Αγίας Όλγας στο Νοσοκομείο Νίμιτς.

17:45 – 18:00             Γιάννης Καρατζόγλου, Η Αγία Φωτεινή της Σμύρνης και η Αγία Φωτεινή της Ν. Σμύρνης.

18:00 – 18:15              Αλέξανδρος Αντωνίου, Ο Νίκος Μητσάκης και η εκκλησιαστική αρχιτεκτονική της δεκαετίας του ’30.

18:15 – 18:30              Ρίβα Λάββα, Ο Ιερός Ναός του Αποστόλου των Εθνών Παύλου στο Ελληνορθόδοξο Κέντρο στo Chambésy.

18:30 – 18:50              Συζήτηση.

18:50 – 19:10              Διάλειμμα.

Δ΄ Συνεδρία. Θέμα: Γλυπτική – Μικροτεχνία.

Προεδρείο: Δημήτρης Παυλόπουλος, Αφροδίτη Πασαλή

19:10 – 19:25              Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, Ταφικά μνημεία του Α΄ Κοιμητηρίου Αθηνών σχεδιασμένα από  Έλληνες αρχιτέκτονες.

19:25 – 19:40              Ζέττα Αντωνοπούλου - Δημήτρης Κουτσογιάννης,  Το ταφικό μνημείο του Επαμεινώνδα Δημητρίου στο Παλαιό Νεκροταφείο Θηβών,  έργο του γλύπτη Κοσμά Απέργη.

19:40 – 19:55              Ιάκωβος Ρήγος, Έργα τέχνης στο μέταλλο.                     

19:55 – 20:10              Συζήτηση.

Σάββατο, 14 Νοεμβρίου

Ε΄ Συνεδρία. Θέμα: Αρχιτεκτονική.

Προεδρείο: Σωτήρης Βογιατζής, Γιάννης Καρατζόγλου

09:00 – 09:15              Γιάννης Γιαννούτσος, Συνθετικές  προσεγγίσεις  μιας  σύγχρονης  εκκλησίας. Μια νέα σύνθεση μέσω της κατανόησης της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής παράδοσης.

09:15 – 09:30              Παρασκευή Μποζινέκη-Διδώνη, Από την ιδέα στην υλοποίηση, προβληματισμοί και διλήμματα. Το παράδειγμα της Αγίας Αθηνάς, του Τιμίου Σταυρού στη Σαντορίνη και της Παναγίας Φανερωμένης στη Βουλιαγμένη.

09:30 – 09:45              Γεώργιος Κοκολάκης, Νέος Ορθόδοξος Χριστιανικός ναός.

09:45 – 10:00              Χρυσοβαλάντης Μπασούκος, Νέο μοναστήρι στη Ζάλτσα Βοιωτίας, Σύγχρονος σχεδιασμός και διάλογος με τη μοναστηριακή παράδοση.

10:00 – 10:15              Γεώργιος Γιαννίτσαρης - Σταύρος Γυφτόπουλος, Το μάθημα της Ναοδομίας στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου. 

10:15 – 10:30              Συζήτηση.

10:30 – 10:45              Διάλειμμα.

ΣΤ΄ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική.

Προεδρείο: Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος, Ιωάννης Φριλίγκος

10:45 – 11:00              Θωμάς Ζήκος, Φορητές εικόνες του Γαλατσιανού Γεωργίου Αθανασίου στις Καλύβες Πολυγύρου Χαλκιδικής.

11:00 – 11:15              Πέτρος Καψούδας, Το έργο της συνοδείας των Γαλατσιάνων ζωγράφων στη Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους.

11:15 – 11:30              Ιωάννης Βιταλιώτης, Θεωρία της Αγίας Σοφίας: Μία ιδιότυπη κωνσταντινουπολίτικη εικόνα στο Μακροτάνταλο της Άνδρου.

11:30 – 11:45              Αρχιμανδρίτης Τιμόθεος Αγγελής, Ο ζωγράφος ιερεύς Ευάγγελος Μπενάκης και το έργο του στο Λαύριο.

11:45 – 12:00               Πρωτοπρεσβύτερος  Σπυρίδων Λόντος,  Άγνωστη εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής Ακαδημίας.         

 12:00 – 12:15             Γεώργιος Τσιγάρας,  Εκκλησιαστικά κειμήλια από την Ανατολική Θράκη στο Ναό του Αγίου Γεωργίου στην κυψέλη Ξάνθης.   

12:15 – 12:30                          Α. Μπεκιάρης - Αν. Τσάκαλος - Ε. Χαλκιά, Άγνωστοι ζωγράφοι φορητών εικόνων στην Ίμβρο.    

12:30 – 12:45              Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης, Ο Αγιορείτης μοναχός Γεννάδιος ο Ρώσος και η Αθωνική ζωγραφική πριν την επικράτηση της λεγόμενης «Ρωσοναζαρηνής» τεχνοτροπίας.

12:45  – 13:00                         Χριστόδουλος Χατζηχριστοδούλου, Πρότυπα από τα αγιογραφικά εργαστήρια των Μονών Σταυροβουνίου και Αγίου Γεωργίου Αλαμάνου στην Κύπρο (τέλη 19^ου-20ός αιώνας).

13:00-13:20                 Συζήτηση.

Σάββατο, 14 Νοεμβρίου

Ζ΄ Συνεδρία. Θέμα: Γλυπτική-Μικροτεχνία-Συντήρηση.

Προεδρείο:    Μαρία Καζαμία-Τσέρνου, Μαρίζα Τσιάπαλη

17:00 – 17:15              Αλέξανδρος Αναγνωστόπουλος, Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Εμμανουήλ Παπά Σερρών.

17:15 – 17:30              Ελένη Βλαχοπούλου-Καραμπίνα, Ο Επιτάφιος της Κοκόνας του Ρολογά (1812) από τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Βελβενδού Κοζάνης.

17:30 – 17:45              Α. Καμαρά - Χρ. Καρύδης - Αλ. Κωνσταντά, Αποκαλύπτοντας την ιστορία των νεοελληνικών εκκλησιαστικών αντικειμένων: άγνωστοι τεχνίτες & δωρητές στον Ταΰγετο.

17:45 – 18:00             Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Λυκογιάννης, Ένα άγνωστο ευαγγελιοκάλυμμα του Αθανασίου Τζημούρη στη Ζάκυνθο.

18:00 – 18:15              Κωνσταντίνος Στουπάθης, Η συμβολή του συντηρητή έργων τέχνης, στην ανάδειξη της αισθητικής αξίας των φορητών εικόνων.

18:15 – 18:35              Συζήτηση.

18:35 – 18:55              Διάλειμμα.

Η΄ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική.

Προεδρείο: Ευγενία Χαλκιά, Ιωακείμ Παπάγγελος

18:55 – 19:10              Νικόλαος Γραίκος, Προτάσεις πολυτροπικής ανάγνωσης της νεότερης εκκλησιαστικής τέχνης. Το ζήτημα των πλαισίων και των πλαισιώσεων. 

19:10 – 19:25              Ιλιάνα Ζάρρα, Ζητήματα αισθητικής στην ανάλυση έργων νεοελληνικής εκκλησιαστικής ζωγραφικής.

19:25 – 19:40              Γιάννης Ρηγόπουλος, Επιβίωση και αναβίωση παλαιότερων παραδοσιακών μορφών στη νεοελληνική εκκλησιαστική τέχνη.

19:40 – 19:55              Σπυρίδων Παναγόπουλος, Η πρόσληψη της εκκλησιαστικής ζωγραφικής στον ελληνικό τύπο του 19ου αιώνα.

19:55 – 20:15              Συζήτηση.

Κυριακή, 15 Νοεμβρίου

Θ΄ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική / Αφιέρωμα στον Φώτη Κόντογλου

   Προεδρείο:  Αναστασία Λαζαρίδου, Ιωάννης Βιταλιώτης

10:30 – 10:45              Μιχάλης Ασφενταγάκης, Πενήντα έτη μετά τον θάνατο του «Κυρ-Φωτη»: Μια άγνωστη συλλογή σχεδίων αποκαλύπτεται.

10:45 – 11:00              Μαρία Βάββα, Ο Φώτης Κόντογλου και οι τοιχογραφίες του Ιερού Ναού Αγίας Βαρβάρας στον ομώνυμο δήμο.

11:00 – 11:15              Αναστασία Λαζαρίδου, Μαρτυρίες από το αρχείο Κόντογλου για τη ζωγραφική του Γεωργίου Μάρκου.

11:15– 11:30               Γιώργης Μυλωνάς, Ο Φώτης Κόντογλου στο Δημαρχείο Αθηνών και η σχέση του με τον μοντερνισμό.

11:30 – 11:50              Συζήτηση.

11:50 – 12:10              Διάλειμμα. 

     

  12.10 – 13.30.  Στρογγυλή τράπεζα: Ο Φώτης Κόντογλου άλλοτε και σήμερα: δημιουργική πρόσληψη της παράδοσης ή στείρα εμμονή;

Συμμετέχουν: Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος, Δημήτρης Παυλόπουλος, Ιωάννα Στουφή-Πουλημένου, Γεώργιος Κόρδης.

Συντονιστής: Δημήτριος Τριανταφυλλόπουλος

Κυριακή, 15 Νοεμβρίου

ΙΑ΄ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική.

Προεδρείο: Νικόλαος Γραίκος, Γεώργιος Κόρδης

17:00 – 17:15              Αλέξανδρος Πανούσης, Νομοκανονικό φόντο Παναγίας Πατριώτισσας.  

17:15 – 17:30               Ζίνα Ζωγράφου-Καραχρήστου, Ο εκ Σαμαρίνας Καρδιτσιώτης αγιογράφος Νικόλαος Δόντας: Η «επιλογή» του Μητροπολίτη Ιεζεκιήλ για την κόσμηση των ναών της Καρδίτσας και της Μητρόπολης Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων από το 1924 έως το 1940.

17:30 – 17:45              Σπύρος Μοσχονάς, Περί «πλανοδίων καλογέρων» και «κομπογιαννιτών της τέχνης»: η εξέλιξη μιας διαμάχης μέσα στο 20ό αιώνα.

17:45 – 18:00             Ελένη Σαλβαρά, Η εικονογράφηση της Πλατυτέρας στη μνημειακή ζωγραφική του Γεωργίου Ε. Παναγιωτάκη (1900-1995).

18:00 – 18:15              Jelena Ιgnjatović, Ανθιβολα του Σπύρου Παπαλουκα - μερικές παρατηρήσεις - συμβολή στην μελλοντική έρευνα.

18:15 – 18:30              Ιωάννα Aλεξανδρή, Η πρόσληψη της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής από τους καλλιτέχνες της γενιάς του ΄30. Η περίπτωση του Πολύκλειτου Ρέγκου με την ενότητα των ζωγραφικών αντίγραφων από τα μνημεία του Αγίου Όρους στο ταξίδι του το 1933-1934.

18:30 – 18:45              Νεκτάριος Μαμάης, Αισθητικές παρατηρήσεις στο εικονογραφικό έργο του Ράλλη Κοψίδη. 

18:45 – 19:05               Συζήτηση.

19:05 – 19:20               Συμπεράσματα - Λήξη του Συμποσίου.